SSRANZ menyatakan bahawa permohonan itu merupakan satu lagi percubaan pintu belakang untuk mengatasi dan merampas kuasa perlembagaan yang termaktub di bawah Perkara 160B Perlembagaan Persekutuan.
Konteks Sejarah dan Undang-Undang
Sejak 1963, bermula dengan Perjanjian Malaysia 1963 (MA63)—jika ia pernah sah—pihak berkuasa Malaya telah secara tidak demokratik dan unilateral campur tangan dan mengubah Perlembagaan Persekutuan, menghakis perlindungan yang dijamin kepada Sabah dan Sarawak.
Sebenarnya, MA63 itu sendiri adalah tindakan campur tangan luaran, yang secara langsung melanggar hak rakyat Sabah dan Sarawak untuk kemerdekaan tulen di bawah Resolusi Perhimpunan Agung PBB 1514 (XV) dan 1541 (XV).
Kes terbaru ini mengikuti corak berterusan perubahan perlembagaan yang direka untuk mengenakan agenda Ketuanan Melayu dan mengukuhkan penguasaan kolonial ke atas Sabah dan Sarawak. Perlembagaan Persekutuan telah dipinda lebih daripada 40 kali, terutamanya untuk melemahkan asas sekular dan persekutuannya — fakta yang mencerminkan masalah berulang dalam tafsiran dan kesahihan perlembagaan.
Implikasi Perlembagaan Perkara 160B
Perkara 160B (dimasukkan pada tahun 1971) memperuntukkan bahawa:
“Jika Yang di-Pertuan Agong berpuas hati bahawa teks Perlembagaan dalam bahasa kebangsaan telah diterjemahkan dengan tepat dan betul daripada teks bahasa Inggeris, baginda boleh melalui perintah menetapkan bahawa teks bahasa kebangsaan itu hendaklah menjadi teks berwibawa Perlembagaan.”
Peruntukan ini mencerminkan Perkara XI MA63, yang mengiktiraf bahawa bahasa Inggeris akan kekal berwibawa sehingga terjemahan yang betul dicapai.
Yang penting, Perkara 160B memberikan kuasa budi bicara kepada Yang di-Pertuan Agong, yang bermaksud bahawa sebarang pengisytiharan mahkamah yang memaksa teks berwibawa akan menghapuskan budi bicara itu dan oleh itu adalah tidak berperlembagaan. Tindakan sedemikian akan, pada dasarnya, merampas Prerogatif Diraja dan memintas prosedur yang ditetapkan di bawah Perkara 159 dan 161E.
Akibat Undang-Undang Pengisytiharan Mahkamah
Walaupun pengisytiharan mahkamah mungkin tidak secara rasmi meminda Perlembagaan, ia boleh mempunyai kesan perlembagaan yang mengikat apabila ia menentukan makna berwibawa peruntukan perlembagaan.
Jika mahkamah mengisytiharkan teks Bahasa Malaysia sebagai versi berwibawa, pengisytiharan sedemikian akan:
• Mengikat semua mahkamah, eksekutif, dan Parlimen;
• Menggantikan versi bahasa Inggeris dalam tafsiran; dan
• Mengubah makna undang-undang peruntukan utama yang berkaitan dengan agama, bahasa, dan hak peribumi.
Ini secara efektif akan mengubah kandungan Perlembagaan tanpa penelitian parlimen di bawah Perkara 159, dan tanpa persetujuan yang diperlukan dari Sabah dan Sarawak di bawah Perkara 161E.
Oleh itu, SSRANZ bersetuju dengan SLS bahawa isu ini menimbulkan persoalan asas kedaulatan undang-undang: bahawa perubahan perlembagaan mesti berlaku hanya melalui cara yang sah dan demokratik — tidak pernah melalui jalan pintas kehakiman atau pentadbiran.
MA63 sebagai Piagam Asas
Di sebalik kedaulatan undang-undang ini adalah MA63, piagam asas yang membenarkan peluasan dan pengubahsuaian Perlembagaan Malaya untuk memasukkan Sabah dan Sarawak.
Tanpa MA63, tidak akan ada Malaysia.
Yang penting, Perkara XI MA63 memperuntukkan bahawa dalam situasi percanggahan, teks bahasa Inggeris hendaklah diutamakan, dan Perlembagaan Persekutuan mesti dibaca tertakluk kepada MA63.
Oleh itu, jika Malaya kini memilih untuk menafikan prinsip itu, ia juga mesti menerima bahawa MA63 tidak lagi mengikat Sabah dan Sarawak — kerana menolak ketuanannya memusnahkan asas undang-undang di mana Malaysia diisytiharkan.
Akibat Politik dan Moral
SSRANZ menyeru Kerajaan Persekutuan, Parlimen, dan Badan Kehakiman untuk menghormati perlindungan perlembagaan dan ketuanan MA63, bukannya menghakisnya melalui cara kehakiman atau pentadbiran tidak langsung.
Jika Malaya enggan menghormati syarat-syarat MA63, maka secara logiknya, Malaya boleh meninggalkan kesatuan dan membenarkan Sabah dan Sarawak mendapatkan semula kemerdekaan mereka yang sah.
Pertikaian berterusan mengenai MA63 dan tafsiran perlembagaan — walaupun selepas 62 tahun — menunjukkan bahawa tidak pernah ada persetujuan sebulat suara (consensus ad idem) yang sebenar pada masa pembentukan Malaysia. Kekurangan persetujuan yang berterusan ini mempersoalkan sifat mengikat dan kesahihan berterusan MA63 dan Perlembagaan Persekutuan seperti yang digunakan untuk Sabah dan Sarawak.
Kesimpulan
Oleh itu, tindakan Persatuan Undang-Undang Sabah bukan sahaja merupakan pembelaan ketepatan linguistik atau pematuhan prosedur — ia adalah pembelaan integriti perlembagaan, kedaulatan negeri, dan kedaulatan undang-undang.
SSRANZ menyokong sepenuhnya cabaran undang-undang ini sebagai langkah yang perlu untuk menegakkan perlindungan perlembagaan Sabah dan Sarawak, mencegah hakisan hak mereka yang lebih lanjut, dan mengesahkan semula pakatan persekutuan sebenar yang dijanjikan pada tahun 1963.
Penafian:
Sabah Sarawak Rights Australia New Zealand (SSRANZ) menegaskan bahawa Perjanjian Malaysia 1963 (MA63) adalah batal sejak awal (void ab initio), dan oleh itu pembentukan Malaysia tidak mempunyai kesan undang-undang. Walau bagaimanapun, sementara menunggu pencapaian penentuan nasib sendiri sepenuhnya, SSRANZ mengiktiraf keperluan untuk mempertahankan hak undang-undang dan perlembagaan Sabah dan Sarawak yang tinggal daripada hakisan selanjutnya melalui tindakan unilateral atau sewenang-wenangnya oleh Persekutuan Malaya/Malaysia de facto atau ejen-ejennya.
Dikeluarkan oleh: Robert Pei, Presiden Sabah Sarawak Rights Australia New Zealand (SSRANZ) Untuk siaran segera – 8 November 2025
Disokong oleh Voon Lee Shan Presiden, Parti Bumi Kenyalang (PBK)